Gods Tien Woorden brengen muziek in ons leven – het 3e gebod Serie over de Tien Geboden (bij Exodus 20 en Deuteronomium 5)

1e lied: Zingt vrolijk, heft de stem naar boven – Psalm 33

Bijbel: Exodus 3: 11-17 (NBV21) 11 Mozes zei: ‘Maar wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan en de Israëlieten uit Egypte zou leiden?’ 12 God antwoordde: ‘Ik zal bij je zijn. Dit zal voor jou het teken zijn dat Ik je gestuurd heb: als je het volk uit Egypte hebt weggeleid, zullen jullie God bij deze berg vereren.’

13 Maar Mozes zei: ‘Stel dat ik naar de Israëlieten ga en tegen hen zeg dat de God van hun voorouders mij gestuurd heeft, en ze vragen: “Wat is de naam van die God?” Wat moet ik dan zeggen?’ 14 Toen antwoordde God hem: ‘Ik ben die er zijn zal. Zeg daarom tegen de Israëlieten: “IK ZAL ER ZIJN heeft mij naar u toegestuurd.”’

15 Ook zei Hij tegen Mozes: ‘Zeg tegen hen: “De HEER heeft mij gestuurd, de God van uw voorouders, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob. En Hij heeft gezegd: ‘Zo wil Ik voor altijd heten, met die naam wil Ik aangeroepen worden door alle komende generaties.’” 16 Laat de oudsten van Israël bij elkaar komen en zeg dan: “De HEER, de God van uw voorouders, is aan mij verschenen (…) en Hij heeft gezegd: ‘Ik heb gezien wat jullie in Egypte wordt aangedaan en Ik heb mij jullie lot aangetrokken. 17 Ik heb besloten om jullie uit de ellende in Egypte weg te halen en je naar een land te brengen dat overvloeit van melk en honing (…).’”

Exodus 20: 7 (NBV21) 7 Misbruik de naam van de HEER, uw God niet, want wie zijn naam misbruikt laat Hij niet vrijuit gaan.

[NBG 1951: Gij zult de naam van de HERE, uw God, niet ijdel gebruiken, want de HERE zal niet onschuldig houden wie zijn naam ijdel gebruikt.]

Overdenking: Laat de HEER te goeder naam en faam bekend staan (3e gebod)

Als ik u namen van bekende automerken zou vragen, zou u kunnen antwoorden: Audi, Citroën, Fiat, Ford, Mercedes, Opel, Peugeot, Volkswagen, Toyota, Volvo enz. Als ik u zou vragen: Welke auto is betrouwbaarder: een Fiat of een Mercedes? Dan weet ik het antwoord. Mercedes Benz staat bekend als een ijzersterk merk met een goede naam. Als je die bekende ster ziet, weet je: het zit goed met de betrouwbaarheid en kwaliteit.

Maar… afgelopen zomer bleken de airbags in sommige typen van Mercedes te kunnen exploderen, waardoor er metalen onderdelen door het interieur kunnen slingeren. Levensgevaarlijk!

Er kwam een terugroepactie, waarbij je de airbag kon laten repareren. Als er vaker fouten komen, is dat slecht voor de naam en faam van een automerk.

Wat voor bedrijven geldt, geldt ook voor mensen. Je naam is je faam, je trots. Als mensen je telkens iets beloven, maar ‘t niet nakomen, krijgen ze bij u een slechte naam. Omgekeerd, wie betrouwbaar en vriendelijk is, krijgt een goede naam.

Dat zie je ook bij verkiezingscampagnes. De ene partijleider zie je naam maken met benaderbaarheid, nuchterheid en eerlijkheid. Maar de andere gooit de naam van de partij te grabbel met onnodige scherpheid en populisme.

Wat je in de politiek – en soms dichtbij – ook ziet gebeuren, is dat iemands naam door het slijk wordt gehaald: lasterpraatjes kunnen iemand kapot maken.

Een goede naam: daar zit muziek in! Een Frans gezegde luidt: “C’est le ton, qui fait la musique”, of wel: “Het is de toon, die de muziek maakt.” Dat betekent: de manier waarop je dingen zegt, maakt uit voor hoe het over komt. Dat is ook zo als het om Gods naam gaat. Voor wie gelooft, is respect voor God en zijn naam heel belangrijk. Hoe spreek je over Hem? Laatdunkend, spottend?

Dan voel je: Au! Gods eer wordt aangetast! Dan misbruik je Gods naam.

Gods naam misbruiken – vroeger: ijdel gebruiken, zomaar – dat is o.a. dat je vloekt. Van de bekende prediker Spurgeon is een mooi verhaal bekend.

Hij zat eens op een trekschuit en hoorde iemand herhaaldelijk vloeken. In de hoed van die man las hij de naam Smith. Toen zei Spurgeon een aantal keren “Smith!”, zonder de man aan te kijken. Dat irriteerde de man, die vroeg: “Waarom noemt u mijn naam, wanneer u mij niet nodig hebt?” Waarop Spurgeon antwoordde: “Waarom gebruikt u de naam van God, als u Hém niet nodig heb?”

Vloeken is Gods naam gebruiken voor een ander doel dan God heeft bedoeld. God heeft zijn naam gegeven, niet om zomaar te noemen, omlaag te halen.

Nee, God geeft die naam, opdat mensen die zullen prijzen en hoog houden.

Misschien hebt u zich ooit wel eens aan een vloek bezondigd, toen u iets ergs overkwam. Achteraf schaamde u zich daar voor.

Soms is vloeken een teken van onmacht zijn. Of van onvermogen, zoals soms gebeurt bij iemand met dementie, die daardoor kwijt is dat dat erg is.

Maar in alle gevallen is het pijnlijk.

We lazen in Exodus 3 hoe God zelf zich met een naam aan Mozes presenteerde. Al lang zag God met verdriet aan, hoe de nazaten van Abraham, Isaak en Jakob leden onder de slavernij van Egypte. Mozes moet naar de Farao met een moeilijke opdracht. Hij moet namens God zeggen: Laat mijn volk gaan! Mozes sputtert tegen: “Als ze om uw naam vragen, wat moet ik dan zeggen?” God zegt: “IK ben die er zijn zal. IK ZAL ER ZIJN.” Vier letters van het werkwoord ‘zijn’, YHWH, soms vertaald met Jahwe. In vertalingen vaak weergegeven als HEER(E).

Met die naam wil God aanbeden worden. Want die naam laat zijn liefde en trouw zien; dat Hij een bevrijdende God is. (Denk aan de aanhef van de wet).

Terug naar Mozes. Mozes hoorde die naam van God zelf. Later zorgt God ervoor, dat zijn naam bescherming verdient: “Misbruik mijn naam niet, want wie dat wel doet, zal Ik niet vrijuit laten gaan”. (Exodus 20:7) Want die naam van God is zo heilig, groot en goed. (Ps. 33) En die naam kreeg een gezicht in Jezus Christus, zijn Zoon. Hij is onze Verlosser, die de naam van zijn Vader beleed en ons zijn naam ook bekend maakte, opdat wij zijn naam belijden. En dan is er de belofte: ‘Ieder die de naam van de Heer aanroept, zal worden gered’. (Jesaja 45:22; Handelingen 2:21; Romeinen 10:13)

Het bijzondere is: God wil zijn naam verbinden met onze naam. Dat doet Hij bij de doop. Daar werd uw naam genoemd en vervolgens gezegd: “Ik doop je in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.” De HEER beloofde daar dat Hij voor ons de trouwe, de reddende en de vernieuwende God is. Daarom is het dat onze God niet alleen HEER héét, maar dat Hij ’t ook ís! Er zit muziek in die naam van God! Hij blijft de eeuwen door dezelfde; Hij doet wat Hij beloofd heeft. Daarom willen we zijn naam niet te grabbel gooien door vloeken. Of door te pas en te onpas Gods naam of de Bijbel te gebruiken. Dan span je God voor je karretje. Het ergste is als ons leven vloekt met Gods goedheid en trouw: als we ons christen noemen, maar ons niets van Christus en zijn woorden aantrekken. Nee, laat de HEER in uw leven en gedrag te goeder naam en faam bekend staan. Hoe? Door zijn “heilige naam alleen met eerbied en ontzag te gebruiken, zodat Hij door ons naar waarheid beleden en aangeroepen wordt en in al onze woorden en daden geprezen wordt.” (Zondag 36, antwoord 99 van de Heidelbergse Catechismus) Amen

2e lied: Lof zij de Heer, de almachtige Koning der ere – Gezang 434 (LvdK)

Gebed:

Heer in de hemel,

Wij danken U voor uw prachtige naam Jahwe, waar wij vaak HEER of HERE zeggen. Uw naam is een belofte van nabijheid en trouw, nu en voor de toekomst. Uw naam verdient alle aanbidding en eer, alle glorie en respect. Bewaar ons ervoor dat wij uw naam omlaaghalen, door woorden of door onze houding. Blijf ons stimuleren door uw Heilige Geest, zodat wij U telkens weer bezingen en loven. Met oude woorden zoals in Psalm 72: Zijn naam moet eeuwig eer ontvangen, men loof Hem vroeg en spa de wereld hoor en volg mijn zangen, met Amen, Amen na. Met nieuwere woorden als van Sela (Opwekking 770): Hoe wonderlijk is mooi is uw eeuwige naam. Verborgen aanwezig deelt U mijn bestaan. Waar ik ben, bent U: wat een kostbaar geheim. Uw naam is ‘Ik ben’ en ‘Ik zal er zijn’. Zo danken wij U dat er in uw naam toekomst muziek zit. U bent goed! Hoor en help ons in Jezus’ naam, Amen

Hartelijke groet, Klaas van Hoek, geestelijk verzorger De Westerkim