Maandag 7 augustus 2023

De vrucht van de Geest: naar Jezus kijken is op Hem gaan lijken (Galaten 5)

1e lied: Welzalig zijn d’ oprechten van gemoed – Psalm 119: 1 en 3 (OB)

Bijbel: Galaten 5: 13-26 (NBV21) Leven door de Geest

13 Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw aardse begeerten vrij spel te geven, maar dien elkaar in liefde,

14 want de hele wet is vervuld in één uitspraak: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’

15 Maar wanneer u elkaar aanvliegt en verscheurt, pas dan maar op dat u niet door elkaar wordt verslonden.

16 Ik zeg u dus: laat u leiden door de Geest, dan zult u niet toegeven aan aardse begeerten.

17 De aardse begeerte gaat in tegen de Geest, en wat de Geest verlangt gaat in tegen de aardse begeerte. Het één is in strijd met het ander, u kunt dus niet zomaar doen wat u wilt.

18 Maar wanneer u door de Geest geleid wordt, bent u niet aan de wet onderworpen.

19 De praktijken waartoe de aardse begeerte aanzet zijn bekend : ontucht, zedeloosheid en losbandigheid,

20 afgoderij en toverij, vijandschap, tweespalt, jaloezie en woede, gekonkel, geruzie en rivaliteit,

21 afgunst, bras- en slemppartijen, en nog meer van dat soort dingen. Ik herhaal de waarschuwing die ik u al eerder gaf: wie zich aan deze dingen overgeven, zullen geen deel hebben aan het koninkrijk van God.

22 Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof,

23 zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft.

24 Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn aardse natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen.

25 Als we leven door de Geest, laten we de Geest dan ook volgen.

26 Laten we elkaar niet uit eigenwaan de voet dwars zetten of een kwaad hart toedragen.

Overdenking De vrucht van de Geest:

naar Jezus kijken is op Hem gaan lijken! (Galaten 5)

Vorige keer ging ‘t over het ‘zuchten van de Geest’ (Romeinen 8:26) als bemoediging:

als wij momenten kennen van niet kunnen bidden, doet Hij dat woordloos voor ons. Vandaag gaat ‘t over de ‘vrucht van de Geest’ (Galaten 5:22). Dat laat meer zien van hoe de Geest in ons hart en leven bezig is (geweest).

Ik zie op akkers en in tuinen zaad boven komen; appel- en perenbomen zetten vrucht. Met aandacht, tijd, zon en water kunnen er vruchten groeien. Dat hebt u vroeger misschien ook meegemaakt in uw tuin.

De Geest wil bij mensen ook vruchten laten groeien. Hij doet ons “op het spoor van de godsvrucht wandelen” (Ps. 119). Dat gaan niet zomaar. Daarom bidden ook: “Och, schenk mij tocht de hulp van uw Geest”! Want alleen dan kan er iets moois groeien: vrucht! Godsvrucht – tegenwoordig zeggen we ‘vroomheid’ of ‘geloof’. Gods Heilige Geest wil dat in mijn hart doen groeien. Daarover gaat ‘t in Galaten 5. Dan doe of zeg ik niet zomaar meer iets. Maar ik laat me “leiden door de Geest” (v. 16). Als we dàt doen, mogen we steeds meer op Vader gaan lijken, als zijn kinderen.

Dat is nu – zegt vers 22 – : “de vrucht van de Geest”.

Hij wil mij een ànder, hoopvol mens maken: dat ik God en m’n naaste ga liefhebben.

Ja, dat zijn mooie woorden. Maar ja, soms gaat ’t níet zo. Ook christelijke mensen laten hun voorkeur of antipathie soms duidelijk merken. Ook christenen leven niet altijd als kinderen van Vader: zo Vader, zo kinderen.

Ook in de kerk of in dit huis hoor ik soms: “We leven bij elkaar langs”; “ze zien me niet”.

Het blijft dus nodig dat God zijn kinderen – ook ons – liefdevol blijft opvoeden, vormen en schaven, ja, tot in de ouderdom. De Geest komt ons bij dat groeiproces helpen. En dit is de vrucht: hoe meer we náár Jezus kijken, hoe meer we op Hem gaan lijken!

Naar Jezus kijken…., dat doen we door over Hem te horen uit de Bijbel: aan tafel, bij een weekopening of huiskamerviering, via een kerkdienst of hoe dan ook. Dat doe je door Jezus’ woorden op te frissen, te overdenken en in praktijk te brengen.

Naar Jezus kijken…, dat doe je door zijn daden te bewonderen en te bezingen. Want Hij komt ook naar ons toe met het woord, dat via de Geest in de Bijbel is gekomen. Van Jezus leren we immers om met vallen en opstaan Hem te volgen (v. 25)! Dat doet de Geest! Hij wil ons leren om je kwetsbaar te durven opstellen; niet terugslaan als er iets is;

een ander geen kwaad hart toedragen, omdat die iets zei wat je niet zinde.

Vaak zien we ándere dingen, als wij naar ménsen of onszelf kijken. Paulus zag ze ook. Hij noemt dat de strijd tussen het aardse en wat de Geest wil (“vlees of Geest”). In Galaten 5: 19-21 noemt Paulus vijftien van die aardse begeerten. Zeg maar: de vruchten van het kwaad.

Mensen die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, ruzie maken, een kort lontje hebben. Overspel, zedeloosheid, losbandigheid. Vijandschap en verdeeldheid, jaloezie en woede. Ze maken veel kapot: in relaties en gezinnen, in sportclubs en kerken, in de politiek enz. Je hoort ervan op TV. Soms merk je ’t ook in ons huis. Het beschadigt mensen.

Wie naar ménsen kijkt, kopieert vaak hun gedrag. Als je vroeger een slecht voorbeeld hebt gehad, neem je dat weer mee naar je eigen huwelijk, naar de opvoeding van je kinderen, op je werk. Wie zichzelf wat kent, moet Paulus gelijk geven: “wie Christus toebehoort, moet zijn zonden, begeerten en hartstochten aan het kruis slaan” (v. 24). Dat is een langdurig proces: 2 stappen vooruit, dan weer 1 stap achteruit. Ook een pijnlijk proces: onze verkeerde neigingen moeten dood: aan ‘t kruis, weg ermee! God snoeit het slechte weg, zodat we meer vrúcht gaan dragen (Joh. 15). Moeilijk? Ja, Pijnloos? Nee. Heilzaam? Zeker! Zo kunnen we groeien in vertrouwen.

Wij kunnen dat niet uit onszélf. De Géést moet er aan te pas komen: HIJ moet mijn hart verzachten, veranderen. Dat zie je in het vervolg van Galaten 5:22-23.

Tegenover die vijftien slechte zaken zet Paulus één ding: de vrucht van de Geest! Maar hoe rijk is die ene vrucht!

Net als een sinaasappel: één vrucht, die uit verschillende partjes bestaat.

Paulus noemt er 3x 3 = 9 ingrediënten. Uit de eerste komt de rest voort: liefde, vreugde en vrede / geduld, vriendelijkheid en goedheid / geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.

Ik ga ze niet verder toelichten; ze spreken voor zichzelf. Proef die woorden, één voor één, zoals met een stukje sinaasappel of mandarijn. Ga na waar elk van die woorden in uw leven werkzaam is, en waar misschien minder. De vrucht van de Geest is dat iets dat in je groeit, net als vruchten aan een boom.

Het mooie is vooral: elk van die 9 partjes vertelt me wie Jezus is. Hij is één en al liefde, vriendelijkheid en geduld, goedheid, geloof, zachtmoedigheid enz.

Als ik steeds meer naar Jezus kijk, ga ik dichter leven bij God, ga lijken op God.

Dan laat ik me leiden door de Geest; daar wordt mijn leven rijker van.

9 vruchtdeeltjes kun je vervangen door die ene naam Jezus. Bid Hem: laat ook vandaag mij door uw Geest weer “leven in uw spoor, dan zal leven léven zijn” (Ps. 119:14 LB). Amen

2e lied: Wat zijn de goede vruchten – Gezang 252 (LvdK; mel. LvdK 117/303) + eigen vers

Gebed (ontleend aan een dankgebed van ds. Jaap Zijlstra en bewerkt)

Dank U, Vader van de lichten, voor de sterren en de maan,

dank, dat U ons niet een dwaalweg door de duisternis laat gaan,

Dank U voor het licht der wereld, voor de zon van ons bestaan.

Dank U, Jezus voor uw liefde, uw nabijheid en geduld, voor het offer van uw leven, de vergeving van mijn schuld, dank dat ons het licht van Pasen, met de moed der hoop vervult.

Dank U, Geest, voor al uw gaven, voor de vrucht ook van uw Geest laat ons daarin groeien, bloeien, ook als zwakheid wordt gevreesd.

Dank U voor de nieuwe toekomst, voor de glorie die ons wacht.

Liefdevolle God, sterk ons bij wat ons bezig houdt, ons kwelt of raakt. Ontferm U over ons, als we ons ellendig, klein, kwetsbaar of machteloos voelen.

En verrijk en verblijd ons met de vrucht van uw Geest, tot eer van U.

Amen

Hartelijke groet van Klaas van Hoek, geestelijk verzorger De Westerkim